Cùng với sự phát triển nhanh chóng của xã hội loài người, dịch vụ công tác xã hội đã ngày càng trở nên cần thiết, góp phần tạo ra môi trường sống tốt hơn và an toàn hơn trong bối cảnh con người luôn phải đối mặt với nhiều sự thay đổi, các mối quan hệ xã hội, sự tác động của môi trường sống và thiên nhiên. Điều đó đòi hỏi phải có những dịch vụ tốt và hiệu quả để đáp ứng được những nhu cầu của thực tiễn hiện nay.

Dịch vụ công tác xã hội là hoạt động chuyên nghiệp cung cấp các hoạt động hỗ trợ về tinh thần hay vật chất cho những người gặp hoàn cảnh khó khăn như người nghèo, người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, người già, người là nạn nhân của bạo lực..., hoặc những người có nhu cầu hỗ trợ về mặt tâm lý xã hội, trợ giúp pháp lý nhằm giảm thiểu những rào cản, những bất công và bất bình đẳng trong xã hội.

(Ảnh minh họa)

Đối với phụ nữ nuôi con nhỏ, nhóm đối tượng dễ bị những sang chấn về mặt tâm lý, đang rất cần sự hỗ trợ của các dịch vụ công tác xã hội. Sức khỏe tinh thần của họ có ảnh hưởng đặc biệt đến sự phát triển về thể chất và tâm sinh lý trẻ em. Sang chấn tâm lý sau sinh cũng là một trong những nguyên nhân của các rối loạn tâm thần, trong đó có bệnh trầm cảm. Một căn bệnh khá phổ biến hiện nay và cũng là nguyên nhân của những căn bệnh thực thể khác, làm ảnh hưởng đến chất lượng sống của chính phụ nữ, trẻ em và những người thân trong gia đình, cộng đồng.

Ở Việt Nam, mặc dù Đề án 32 của Chính phủ ra đời năm 2010, với những giải pháp đột phá nhằm thúc đẩy nghề Công tác xã hội phát triển. Theo sau đó là Đề án 1215 về trợ giúp xã hội cho người bị rối nhiễu tâm trí, người bệnh tâm thần hòa nhập cộng đồng cũng đã triển khai ở một số tỉnh thành. Song có thể nói những dịch vụ Công tác xã hội hiện nay còn rất sơ khai. Các Trung tâm Công tác xã hội ra đời, bước đầu cũng chỉ dừng lại ở những hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về nghề Công tác xã hội. Những dịch vụ Công tác xã hội cũng chỉ mới đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu của nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, hay rộng hơn là đến với những người khuyết tật khó khăn cần trợ giúp việc làm ...

Dịch vụ công tác xã hội cũng chỉ được phát triển ở các cơ sở cung cấp dịch vụ xã hội của ngành lao động – thương binh và xã hội, chưa được triển khai sâu rộng, đồng bộ ở các ngành liên quan khác như y tế, giáo dục, tư pháp ... dẫn đến nhóm đối tượng gần gũi nhất với các dịch vụ của ngành y tế là phụ nữ mang thai, nuôi con nhỏ ... chưa có cơ hội để tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ công tác xã hội trong chăm sóc sức khỏe tâm thần. Sự thiếu vắng một hệ thống dịch vụ xã hội chuyên nghiệp, liên tục, hiệu quả, có khả năng đáp ứng đầy đủ nhu cầu của các nhóm dễ bị tổn thương càng khiến cho phụ nữ mang thai, nuôi con nhỏ và kể cả trẻ em dễ rơi vào hoàn cảnh khó khăn hơn.

Với một số vai trò của Công tác xã hội là: thúc đẩy thay đổi xã hội, giải quyết vấn đề, con người và môi trường, nâng cao năng lực, dịch vụ công tác xã hội sẽ tác động, can thiệp tới nhóm phụ nữ nuôi con nhỏ bị sang chấn tâm lý một cách khoa học và chuyên nghiệp sẽ đóng góp nhiều cho việc cải thiện chất lượng công tác chăm sóc bảo vệ phụ nữ và trẻ em.

Trương Thị Như Hoa